12 دی 1390
فهرست مطالب
سرآغاز
فصل اول: فراز و فرود در جایگاه بین‌المللی فرانسه در قرن بیست و یکم/ دکتر احمد نقیب زاده
چكيده
شصت سال است که اروپا به دنبال ایفای نقش‌های مستقل یا دست کم معنی داری در خاورمیانه بوده و وجود و هستی خود را هم گویا در گرو همین نکته میداند. اما از حمله به کانال سوئز در سال 1956 تا تشکیل تشکلی به نام "دیالوگ ارو-عرب" در آغاز دهه 1970 و سایر تلاش‌های فردی و جمعی، هیچ توفیقی حاصل نکرده است. اینک فرانسه سارکوزی تصمیم دارد با تغییر مسیر سیاست خارجی و قرار گرفتن در کنار آمریکا و انگلستان، به مقصودی که دوگل به آن دست نیافت، یعنی اداره سه گانه یا ترویکای جهان به آن دست یابد. اگر موفق شود، آنگاه میتوان گفت جایگاه فرانسه در عرصه بین‌المللی اندکی ارتقاء یافته است. اما این مهم در گرو استمرار این سیاست در فرانسه و قبول پایدار آن از سوی ایالات متحده آمریکا خواهد بود.
کلیدواژه‌ها: فرانسه، سارکوزی، خاورمیانه، حمله به لیبی، رهبری سه گانه یا ترویکا.
فصل دوم: سیاست خارجی و دفاعی-امنیتی فرانسه در دوران سارکوزی/ سعید خالوزاده
چکیده
بعد از روی کار آمدن نیکلا سارکوزی بر صحنه قدرت در فرانسه در مه 2007، تلاش‌های این کشور در راستای یک سیاست خارجی پویا نمود عيني‌تر و جدي‌تري به خود گرفت؛ تا بدانجا که به اولویتی مهم در سیاست اروپایی و بین‌المللی فرانسه تبدیل شد. بازنگری در روابط فراآتلانتیک، بازگشت به اروپا و احياي نقش رهبر مآبانه فرانسه بر اروپا شاخص‌ترين مشخصه سياست اروپايي ساركوزي بشمار مي‌رود كه از فرداي انتخابات رياست جمهوري اين كشور براي غلبه بر انزوا و حاشيه‌نشيني فرانسه در معادلات اروپايي در سال‌هاي نخست قرن بيست و يكم، مورد توجه قرار گرفت. سارکوزی با دیدگاه‌هایی بلندپروازانه با اذعان به اینکه استمرار رهيافت گليستي در سياست خارجي، امنيت و منافع ملي اين كشور را تامين ننموده و حتی به حاشيه‌نشيني در برابر قدرت‌مداری آمریکا منجر می‌شود، سیاست پویاسازی سياست خارجي را در پیش گرفت. دوره ساركوزي با توسعة روند آتلانتيك‌گرايي توام شده و وي معتقد است كه با تقويت اين گرايش، مي‌تواند موافقت و اعتماد آمریکا و ديگر متحدين او در اروپا را نسبت به ايجاد هويت امنيتي و دفاعي اروپا جلب نمايد. فرانسه بر اين امر تاكيد دارد كه ناتو بايد حفظ شود، اما لازم است به گونهاي تحول يابد كه امكان ظهور هويت دفاعي و امنيتي مستقل اروپا نيز فراهم شود.
کلیدواژه‌ها: نیکلا سارکوزی، سیاست خارجی فرانسه، اتحادیه اروپا، سیاست دفاعی - امنیتی فرانسه، روابط فراآتلانتیکی، پیمان ناتو، آمریکا، بازگشت به ناتو
فصل سوم: روابط ایران وفرانسه در دوره سارکوزی/ دکتر پیروز ایزدی
چکیده
در سال‌های زمامداری سارکوزی، مواضع بسیار تندی از سوی مقامات فرانسوی در قبال جمهوری اسلامی ایران و برنامه هسته‌ای این کشور اتخاذ شده است. مقاله حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که چه عواملی سبب این موضع‌گیری‌های تند از جانب دولت سارکوزی شده است و دامنه اختلافات دو کشور چه زمینه‌هایی را در بر میگیرد. این مقاله این فرضیه را مطرح میسازد که تغییر در نقش و جایگاه دو کشور در منطقه، به دنبال تغییر موازنه قوا در آن و افزایش قدرت منطقه‌ای ایران، سبب بروز اصطکاک منافع بین دو کشور شده است. فرانسه که اهرم‌های نفوذ سنتی خود را در منطقه خاورمیانه از دست داده است، اینک با همسویی بیشتر با آمریکا درصدد مقابله با چالش ایران برآمده است.
کلیدواژه‌ها: ایران، فرانسه، خاورمیانه، خلیج فارس، برنامه هسته‌ای ایران، سارکوزی
فصل چهارم: فرانسه و برنامه هسته‌ای ایران/ ناصر ثقفی عامری
چکیده
فرانسه یکی از کشورهایی است که از ابتدا در برنامه هسته‌ای ایران نقش مهمی داشته است. در اواسط دهه 1350، فرانسه يكي از كشورهايي بود كه براي پايه‌گذاري صنايع هسته‌اي ايران، با آن كشور قراردادهاي متعددي منعقد کرد. ليكن پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران و در راستای تغییر جهت سیاست‌های غرب در ارتباط با ایران، فرانسه در سیاست‌های هسته‌ای خود در قبال ایران به تجدید نظر کلی دست زد و نهايتاً همکاری‌های هسته‌ای خود را با ایران قطع نمود. فرانسه در سال 2007 و پس از روی کار آمدن دولت سارکوزی، سیاست‌هایی به مراتب تندتر از ساير کشورهای مخالف ایران اتخاد کرده است. در این پژوهش سعی خواهد شد که ضمن بررسی سوابق همکاری‌های اولیه فرانسه با برنامه هسته‌ای ایران در اواسط دهه1350، دلایل و انگیزه‌های فرانسه در تغییر سیاست‌های آن کشور در مخالفت و تقابل با برنامه هسته‌ای ایران مورد مطالعه قرار گیرد. پرسشی که این پژوهش در صدد یافتن پاسخ آن می‌باشد، آن است که علت موضع‌گیری تند فرانسه در قبال برنامه هسته‌ای ایران چیست؟
فصل پنجم: روسیه و فرانسه پس از جنگ سرد: از همکاری سیاسی تا نظامی/ دکتر داوود کیانی
چکیده
مقاله حاضر به بررسی و تحلیل روابط فرانسه و روسیه در طی دهة گذشته می‌پردازد. اینکه الگوی غالب در روابط دو کشور همکاری است یا رقابت؟ مهم‌ترین هدف این مقاله می‌باشد. در ادامه با توجه به قرارداد اخیر نظامی میان فرانسه و روسیه درخصوص فروش دو ناو نظامی فیستوال، نگارنده سعی می‌کند تا به علل و انگیزه‌های دو طرف از انجام این معامله و تحلیل واکنش‌های بین‌المللی در این زمینه بپردازد.
کلیدواژه‌ها: فروپاشی نظام دو قطبی، جهان تک قطبی و چند قطبی، قرارداد فیستوال، مسائل اروپای شرقی
