تسلط روسيه بر بازار انرژي اتحاديه اروپا و مخالفت این کشور با عرضه انرژي ايران به اروپا

 مقدمه

ايران و روسيه در مجموع داراي 20 درصد نفت و 50 درصد از ذخایر گاز جهان هستند. اين مسئله مطرح است كه با توجه به چالش‌هاي انرژي و افزايش قيمت نفت، در زمینه انرژی آیا اتحادي بين این دو کشور شكل خواهد گرفت؟

توجه به گذشته تاريخي نشان می‌دهد كه هر دو كشور در مناسبات منطقه‌اي و بين‌المللي رقيب يكديگر به شمار می‌آیند. امروزه اين رقابت تاريخي قابل احساس است. از سال 1991 به این سو روابط دو كشور در وضعيتي از وابستگي متقابل، رقابت، اصطكاك و ابهام قرار دارد. اين رابطه به‌طور عمده بر موضوعات منطقه‌اي در حوزه قفقاز، خزر و خاورميانه متمركز بوده است. مسائلي چون تجارت تسليحات، فناوري هسته‌اي، همكاري براي ممانعت از نفوذ بنيادگرايي اسلامي به مرزهاي جنوبي روسيه و همكاري روسيه در حوزه‌هاي گاز پارس جنوبي، مهم‌ترین بخش از اين همكاري‌ها بوده است. در كنار اين همكاري‌ها روسيه همواره به اعمال تحريم‌هاي بين‌المللي عليه فعاليت‌هاي نظامي و هسته‌اي ايران، رأی مثبت داده است.

اين يك واقعيت روشن است كه روسيه دو سوم گاز جهان را توليد مي‌كند و بزرگترين صادركننده گاز است. بخش عمده بازار اروپا و بخشي از بازار آسيا تحت پوشش شبكه صادرات گاز روسيه است. بخش زيربنايي اقتصاد ملي روسيه متكي به درآمدهاي انرژي، صادرات و ساخت شبكه‌هاي گاز برای بازارهاي مصرف است. ايران نيز با دارا بودن 7/15 درصد از ذخاير گاز جهان پتانسيلی قوي براي اثرگذاري در بازار انرژي را دارد. اتحاديه اروپا از جمله بزرگترين بازارهای مصرف گاز طبيعي جهان است كه ايران و روسيه را براي دستيابي به آن به تكاپو واداشته است.

منبع: کتاب مجموعه مقالات همایش ملی نفت و سیاست خارجی آبان ١٣٨٩

Download