11 December 2011
فرانسه یکی از کشورهایی است که از ابتدا در برنامه هسته ای ایران نقش مهمی داشته است. در اواسط دهه 1350 فرانسه يكي از كشورهايي بود كه براي پايهگذاري صنايع هسته اي ايران با آن كشور قراردادهاي متعددي منعقد گرديد. ليكن پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران و در راستای تغییر جهت سیاست های غرب در ارتباط با ایران، فرانسه در سیاست های هسته ای خود در قبال ایران به تجدید نظر کلی دست زد و نهايتاً همکاری های هسته ای خود را با ایران قطع نمود. فرانسه در سال 2007 و پس از روی کار آمدن دولت سارکوزی، سیاست هایی به مراتب تندتر از ساير کشورهای مخالف ایران اتخاد کرده است. در این پژوهش سعی خواهد شد که ضمن بررسی سوابق همکاری های اولیه فرانسه با برنامه هسته ای ایران در اواسط دهه1350، دلایل و انگیزه های فرانسه در تغییر سیاست های آن کشور در مخالفت و تقابل با برنامه هسته ای ایران مورد مطالعه قرار گیرد. پرسشی که این پژوهش در صدد یافتن پاسخ آن می باشد، آن است که علت موضع گیری تند فرانسه در قبال برنامه هسته ای ایران چیست؟در پاسخ به پرسش فوق فرضیه های زیر مطرح است:
١- فرانسه به عنوان کشوری که قدرت خود را ناشی از شرایط حاکم بر نظم بین المللی پس از جنگ جهانی دوم می داند، با نگرانی ناظر تحولات عمده در نظم مذکور می باشد. تسلیحات هسته ای که به عنوان یک امتیاز ویژه برای پنج قدرت بزرگ عضو دائمی شورای امنیت در نظر گرفته شده از سوی قدرت های نوظهور از جمله ایران مورد چالش قرار گرفته است و از سوی دیگر نتیجه محتوم توسعه صنایع هسته ای غیر نظامی در جهان، تقویت جبهه مخالف با تسلیحات هسته ای و نظم بین المللی مبتنی بر آن خواهد بود. به همین دلیل، درغرب و از جمله در فرانسه سعی میشود که از مسئلهی عدم اشاعه تسلیحات هسته ای که از حمایت گستردهای نیز در افکار عمومی جهان برخوردار است، برای جلوگیری از قدرت یابی کشورهایی مانند ایران بهره برداری سیاسی شود.
٢-افزایش قدرت و نفوذ منطقه ای ایران در تعارض با منافع فرانسه و برخی از قدرت های دیگر قرار گرفته است. به همين دليل فرانسه و برخي قدرت ها برای خود منافع راهبردی ویژه ای در منطقه خلیج فارس و در سطحی گستردهتر در خاورمیانه تعریف نموده اند. تقابل با ایران و برنامه هسته ای آن تحت عنوان ملاحظات عدم اشاعه تسلیحات هسته ای به عنوان بهترین محمل برای تعقیب سیاست های مزبور می باشد.
٣-همسویی فرانسه با آمریکا و اسراییل در تقابل با برنامه هسته ای ایران به این کشور فرصت نزدیکی راهبردی بیشتري با این کشورها را می دهد. از سوی دیگر، فرانسه می تواند بدینوسیله از احتمال بهبود روابط ایران با آمریکا که ممکن است به سطح همکاری های راهبردی ارتقا یابد و منافع فرانسه را در ایران تحت تأثیر جدی قرار دهد، جلوگیری نماید.