17 September 2010
چکيده
با اقامت جمعیت مهاجر مسلمان در اروپا و شکلگیری اقلیتی مذهبی که مطالبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی گوناگونی از دولتهای اروپایی داشتند، رابطۀ دولت و جماعت مسلمانان وارد مراحل مختلفی گردید. در این تحقیق مباحث مطرح در این حوزه در دو محور اصلی مورد بررسی قرار میگیرد: نخست نحوۀ رفتار و نوع سیاستهای اتخاذ شده از سوی دولتهای اروپایی در قبال مسلمانان در مقاطع مختلف زمانی که متأثر از رخدادهای جهانی و شکافهای درونی بوده است، و دوم مطالبات مسلمانان به ویژه شیوۀ مشارکت سیاسی آنها در کشورهای اروپایی میزبان و همچنین سازمانها و نهادهای خاص مسلمانان در اروپا.
دولتهای اروپایی زمانی اقلیت مسلمان در کشور خود را به عنوان «منبع مشکل» و زمانی به عنوان «بخشی از راهحل» تلقی کرده و بر این اساس سیاستهای متفاوتی در پیش گرفتهاند. از سوی دیگر، تنوع دیدگاه در میان مسلمانان نیز منجر شده است تا شیوۀ نمود آنها در کشورهای اروپایی و نحوۀ مشارکت و فعالیت آنها به ویژه در حوزه سیاسی حالات متفاوتی پیدا کند. در حالی که طیفی بر ضرورت وجود نهادهای خاص مسلمانان برای پیگیری حقوق و هدایت فعالیتهای آنها تأکید میکنند، عدهای دیگر سازمانهای مسلمانان را مجاری حقیقی برای پیگیری مطالبات نمیدانند.
دو کشور انگلیس و فرانسه به لحاظ نوع سیاستهای اعمالی در قبال مسلمانان، به عنوان دو نمونه مهم برای بررسی مباحث مسلمانان و دولتها در اروپا در این نوشتار مورد مطالعه قرار خواهند گرفت.
کليدواژهها: دولتهای اروپایی، مسلمانان، اسلام، انگلیس، فرانسه.
منبع: پژوهشنامه اسلام در اتحادیه اروپا، شهریور ١٣٨٩