14 May 2009
چکیده
اگرچه ایده امت عربی بیش از پیش توسط دولت‌های عربی دنبال می‌شود، اما بیشترین مرزبندی‌های جغرافیای سیاسی و امنیت مرزها از سوی همین دولت‌های عربی اتخاذ می‌شود. درواقع اثرات جبری دینامیسم جغرافیایی مرزها، امت عربی را به شکل دولت ـ ملت‌ها درآورده و بیشترین مرزبندی قومی و جامعه موزائیکی در بین کشورهای عربی دیده می‌شود.
ایده امت عربی در حد شعار دارای قابلیت فرامرزی است، ولی در چهارچوب دولت گرفتار مرزبندی جغرافیایی شده است. بیشترین ادعاهای ارضی و مرزی نیز در بین کشورهای عربی دیده شده است. عراق طی سال‌های ۸۸-۱۹۸۰، جنگ تحمیلی را علیه ایران آغاز کرد.
بنابراین مفهوم جهان اسلام فارغ از معنای انتزاعی آن بیشتر تحت تأثیر سیاست‌های رئالیستی دولت‌های عربی و اسلامی است. جغرافیای جهان اسلام دارای مرکز، محدوده شرق و محدوده غرب است و در این میان خلیج فارس و خاورمیانه در مرکز جهان اسلام واقع است. اهمیت استراتژیک مرکز جهان اسلام نیز بر هیچ‌کس پوشیده نیست.
کلیدواژه‌ها: پان عربیسم، دینامیسم جغرافیایی، تأثیر مکان بر سیاست، جهان اسلام، پادشاهی نفتی و جمهوری‌های غیرنفتی
منبع: پژوهشنامه ایران و اعراب، اردیبهشت ١٣٨٨
دانلود مقاله
