چکیده

واقعیت امروز روابط ایران و اعراب برآیند تداخل سطوح مختلفی از منافع، نگرانی‌های امنیتی و تغییرات ژئوپولتیکی است. ترسیم نموداری که مبین مختصات روابط ایران و اعراب در شراط کنونی باشد، کار بسیار پیچیده‌ای است. شناخت تغییرات جهان عرب و نقش بازیگران آن می‌تواند به درک فضای کنونی بین ایران و اعراب کمک نماید. یکی از تغییراتی که طی سه دهه گذشته در جهان عرب رخ داده و شاهدی بر نظریه امتداد خاورمیانه به سوی شرق می‌باشد، افول جایگاه مصر به‌عنوان رهبر جهان عرب و ظهور مدعی جدیدی در شرق جهان عرب به نام عربستان سعودی است. در خاورمیانة امروزی عربستان بیش از هر کشور دیگر عربی با ایران رقابت می‌کند. ایفای نقش متفاوت دوکشور در عراق، فلسطین و لبنان، همچنین دیدگاه متفاوت سعودی‌ها در مورد نحوه تأمین امنیت در خلیج فارس و نقشی که امریکا از عربستان برای مهار قدرت ایران توقع دارد، مختصات جدید روابط دو کشور می‌باشد که روابط ایران و اعراب را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

کلیدواژه‌ها: ایران، خاورمیانه، خلیج فارس، عربستان، مصر، فلسطین، جهان عرب، مناسبات قدرت

منبع: پژوهشنامه ایران واعراب، اردیبهشت ١٣٨٨

دانلود مقاله