13 January 2009
چکیده
مسئله کنترل امنیت و ثبات عرضه انرژی اکنون و در آغازین سال‌های قرن بیست و یکم، منطقه جغرافیایی وسیعی را از دریای خزر تا دریای سیاه و از بالکان تا آسیای مرکزی، تحت الشعاع خود قرار داده است. از منظر وجوه اشتراک اروپا و آسیا و وابستگی متقابل در حوزه‌های وسیع فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، انرژی و نظامی، استراتژی‌های تثبیت عرضه انرژی از خلیج فارس و حوزه خزر به اندازه منازعات ژئوپولتیک پراهمیت در این منطقه، شکل‌گیری یک جهان چندقطبی را نوید می‌دهد.
اکنون و در جهان امروز (و قریب به یقین در جهان آینده)، بیش از هر زمان دیگر، انرژی به مثابه عامل تعیین کننده و موثر در ترقی و بالندگی، یا افول و اضمحلال قدرت‌های اقتصادی- سیاسی و نیز در صعود و نزول مدنیت و انسانیت نقش ایفا می‌کند، و هشیاری و فراست سیاسی و دیپلماتیک حاکمان کشورهای نفت خیز، از جمله در خاورمیانه و بالاخص ایران، نقش حیاتی و تاریخی در آینده مردم منطقه دارد. این مقاله به‌دنبال آن است تا با بررسی ساختار و تحولات ژئوپولتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک منطقه و جهان، جایگاه حساس و پراهمیت ایران در این ساختار و تحولات را تبیین نماید. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که ایران می‌تواند با اتخاذ تدابیر استراتژیک درست و سنجیده، و طراحی و بکار گیری یک دیپلماسی اقتصادی- تجاری فعال و موثر، نقش تعیین کننده و موثری در این تحولات ایفا نماید.
کلیدواژه‌ها: دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی تجاری، ژئواکونومی، ژئواستراتژی، ژئو پولیتیک، استراتژی نفت
منبع: پژوهشنامه دیپلماسی اقتصادی، دی ١٣٨٧
دانلود مقاله
