13 January 2009
چکیده
شتاب و گستره اقتصاد جهانی، همه تحولات جامعه بینالمللی را به هم مرتبط ساخته و فرصتها و چالشها برای بازیگران این عرصه به اشکال جدید بازتولید شده است. یکی از ابزارهای فنی، کارآمد و راهبردی برای کسب امتیاز از این صحنه رقابت جهانی برای ترقی و توسعه، عبارت از فعال سازی دیپلماسی اقتصادی است. کشورهای در حال توسعه به اقتضای هویت مشترک اقتصادی و چالشهایی که حتی بقا و امنیت ملی آنها را تهدید میکند، نیازمند یک تحول سازنده در نگرشها و سیاستهای اقتصادی هستند و چنانچه این تحول و همکاری همانند تجارب دهههای 1950 و 1960 میلادی و بهتر از آن تکرار شود، افقهای توسعه برای این جوامع دور از دسترس نخواهد بود. این مقاله با درآمدی بر زمینههای تاریخی ظهور و فعالیت کشورهای در حال توسعه در عرصه مناسبات بینالمللی، ارائه چارچوبی از شرایط و معادلات اقتصاد جهانی، اهمیت مشارکت کشورهای جنوب در تقویت فضای گفتمانی و تحول قواعد و موازین بینالمللی به نفع خود، در صدد تأکید بر چند نکته مهم است که شامل: اهمیت آگاهی از ابعاد جدید حساسیتها و آسیبپذیریهای خاص کشورهای در حال توسعه، لزوم تغییر در رویکردها، بازبینی خط مشیها، کارآمد ساختن سیاستگذاریها و تعریف برنامههای عملگرایانه در داخل و استفاده از ظرفیتهای فراملی و جهانی که عمدتاً در قالب نهادهای بینالمللی و تعامل سازنده با بازیگران کلیدی و حتی غیردولتی خواهد بود.
کلیدواژهها: دیپلماسی اقتصادی، اقتصاد جهانی، کشورهای درحال توسعه، گفتمان و قواعد توسعه.
منبع: پژوهشنامه دیپلماسی اقتصادی، دی ١٣٨٧