چکیده

یکی از مهمترین مسائلی که در رابطه با سیاست خارجی بعد از روی کار آمدن دولت نهم مطرح گردید، سیاست نگاه به شرق و گسترش مناسبات ایران با کشورهای آسیایی بود. در واقع عدم دستیابی به اهداف مورد نظر در روابط با کشورهای غربی در پرتو استمرار خصومت میان ایران و آمریکا به ویژه در پرونده هسته ای موجب شد تا بار دیگر گسترش روابط ایران با شرق مورد توجه و تأکید قرار گیرد. این سیاست تاکنون به لحاظ عملی با یک سلسله تحرکات درسطح بین المللی و موضع گیری‌های سیاسی توأم بوده است. بدیهی است که موفقیت این رویکرد همانند هر رویکرد دیگری در سیاست خارجی مستلزم تعریف مشخصی از اهداف و برنامه ها با در نظر گرفتن شرایط و محیط بین المللی است. از این رو در پیگیری سیاست نگاه به شرق به نظر می‌رسد که باید ابتدا تعریف مشخصی از اهداف راهبردی و چگونگی دستیابی ایران به اهداف منافع ملی از طریق چنین سیاستی ارائه شود تا تمامی فعالیت‌‌های سیاسی و اقتصادی در چارچوب آن هماهنگ و تنظیم گردد. بخش اول / بررسی سیاست نگاه به شرق / تهیه و تنظیم: افسانه احدی 1. درآمد 2. تأملی در سیاست نگاه به شرق- ناصر ثقفی عامری 3. نگاهی نظری به سیاست نگاه به شرق- دکتر منصور غروی 4. بررسی نظری سیاست نگاه به شرق- دکتر سید حسین سیف‌زاده 5. بررسی بُعد اقتصادی سیاست نگاه به شرق- دکتر اسفندیار امیدبخش 6. نیاز به انرژی در شرق- سید مسعود موسوی شفائی 7. شرق در برابر غرب- سید شمس الدین خارقانی 8. تکنولوژی یابی از شرق- مرتضی بانک 9. راهکارهای پی گیری سیاست نگاه به شرق- محسن شریعتی نیا 10. نگاه به شرق در عمل و جمع بندی نشست- دکتر محمود واعظی بخش دوم/ در جست‌وجوی افـق‌های جـدیـد در سیـاست خارجـی ایـران: «سیاست نگاه به شرق» / ناصر ثقفی عامری 1.درآمد 2.«سیاست نگاه به شرق» از دیدگاه دیگران 3.رویکردهای مختلف در سیاست خارجی ایران 1-3. رویکرد نگاه به غرب 2-3. رویکرد «نه شرقی- نه غربی» 3-3. رویکرد نگاه به شرق 4. سیاست نگاه به شرق در عمل 1-4. دولت هاشمی رفسنجانی 2-4. دولت سید محمد خاتمی 3-4. دولت محمود احمدی نژاد 5. نتیجه گیری