25 December 2011
با عنايت به پيوستگي عميق منافع ملي، امنيت و توسعة بازيگران جهاني به مؤلفة انرژي در زمان حال و آينده و با در نظر گرفتن اين مسئله كه هيچ بازيگري هر قدر هم كه توانمند باشد، به تنهایی از پسِ تدبير بازار جهاني نفت و گاز برنمي‌آيد، لزوم همگرايي كشورها در چارچوب نهادهاي بين‌المللي جهت اتخاذ تصميمات مشترك و همسو و حفظ ثبات و امنيت بازار به نحوي كه تأمين‌كنندة منافع همگان به‌ويژه قدرت و امنيت آنان باشد، اجتناب ناپذير مي‌نمايد. بنابراین، لزوم تكرار الگوي اوپك براي گاز و پايه‌گذاري نهادي كه بتواند با ساماندهي به فرايند توليد و صادرات و نيز همسو كردن سياست‌هاي فروشندگان، پاسخگوي تقاضاي رو به گسترش در بازار اين حامل استراتژيك انرژي باشد، هر روز بيشتر احساس مي‌شود. هر چند مجمع کشورهای صادر کننده گاز از سال 2001 پا به عرصه نهاده است، ولی در این مقاله چشم انداز ایجاد یک سازمان از کشورهای صادرکننده گاز که الزامات و دستاوردهای سازمانی و جهانی آن در حوزه گاز و انرژی بتواند تحولات گسترده ای برای کشورهای صادر کننده و نیز مصرف کنندگان جهان در پی داشته باشد، مورد نظر است. هدف اصلي اين مقاله امكان‌سنجي ايجاد و تأثيرات كاركرد سازمان کشورهای صارکننده گاز در نظام اقتصاد جهاني و نیز نقش و تأثير این سازمان در تحقق همگرايي ميان اعضا و تأمين قدرت، امنيت و منافع اقتصادي و استراتژيک توليدكنندگان و صادرکنندگان گاز در نقطه كانوني مطالعه است. در اين نوشتار با بهره‌گيري از رويكرد اقتصاد سياسي بين‌الملل و در چارچوب نظريه نئوليبراليسم نهادگرا در پي پاسخ به این سؤال اصلي هستيم که تشكيل سازمان کشورهای صادرکننده گاز چگونه بر همگرايي و گسترش رفتار جمعی اعضا و نيز ارتقای قدرت، امنيت و ساير منافع آنان، به‌ويژه جمهوري اسلامي ايران تأثير خواهد گذاشت؟
