29 April 2011
چکیده جغرافیای سیاسی دریاها یکی از گرایشهای عمده در جغرافیای سیاسی است که به مباحث نقش دریاها در سیاست دولتها و روابط بینالمللی و رفتار و حدود حاکمیت دولتها نسبت به محیطهای دریایی میپردازد. امروزه همراه با جهانی شدن، تصرف و حضور گسترده در دریاها جزء علایق اکثر کشورهای جهان است. هر چند در طول تاریخ تمدن بشر تجارت دریایی همواره از ارکان اصلی ارتباطات جهانی بوده است، ولی از آنجایی که اهمیت دریاها به واسطه جهانی شدن و گسترش روزافزون تجارت دریایی فزونی یافته، رقابت در مورد آنها بسیار گسترده شده و دریاها بیش از پیش در سیاست دولتها محوریت یافتهاند. امروزه تجارت دریایی یکی از بنیادهای فیزیکی جهانی شدن به شمار میرود و کشورهایی که در کانون جهانی شدن قرار دارند، بیشترین نقش را در دریاها و بهویژه تجارت دریایی بر عهده گرفتهاند. با اهمیت یافتن روز افزون تجارت دریایی، تنگههای بینالمللی نیز در جغرافیای سیاسی نوین از جایگاه ویژهای برخوردار شدهاند؛ هر چند در گذشته نیز تنگههای مهم از اهمیت محوری برخوردار بودهاند، ولی اهمیت کنونی آنها بیشتر جنبه اقتصادی یافته است. با این وصف این مقاله در صدد است تا با روش تحلیلی- توصیفی به نقش و اهمیت تنگههای بینالمللی در چارچوب جهانی شدن و اقتصاد پسافوردیسم بپردازد.